اهداف و چیستی پیکره دانش تحلیل کسب و کار (BABOK )

پیکره دانش تحلیل کسب‌وکار[۱] (BABOK) استانداردی شناخته شده و جهانی برای تحلیل کسب‌وکار است. BABOK حوزه‌های دانش تحلیل کسب‌وکار، وظایف، شایستگی‌های اساسی، روش‌ها و دیدگاه‌هایی راجع به تحلیل کسب‌وکار[۲] را دسته بندی نموده و چارچوبی مفهومی در این حوزه ایجاد نموده است.

• هدف BABOK

 هدف اصلی BABOK تعریف حرفه تحلیل کسب‌وکار و ارائه مجموعه‌ای از روش‌های به رسمیت شناخته شده به افراد فعال در این حوزه به منظور کمک به شناسایی مهارت‌های لازم برای اجرای مؤثر تحلیل کسب‌وکار می‌باشد. BABOK همچنین به افرادی که با تحلیل‌گران کسب‌وکارهمکاری می‌کنند یا آن‌ها را جذب و استخدام می‌نمایند، کمک می‌کند مهارت‌ها و دانشی که باید از یک متخصص ماهر در این حوزه انتظار داشت را بشناسند.

تحلیل کسب‌وکار یک حرفه گسترده است و تحلیل‌گران کسب‌وکار در حوزه‌ها و موضوعات متنوعی در تمام سازمان کار تحلیل کسب‌‌وکار را انجام می‌دهند. افراد مشغول به کار می‌توانند هنگام انجام وظایف تحلیل کسب‌وکار شایستگی‌ها، دانش، مهارت‌ها، مجموعه واژگان و نگرش‌های متفاوت مورد نیاز خود را به‌کار بگیرند. BABOK چارچوبی متداول برای همه دیدگاه‌ها هست و وظایف تحلیل کسب‌وکار را توصیف می‌کند تا به شکل مناسب یک تغییر را تحلیل کرده یا لزوم یک تغییر را ارزیابی نماید. وظایف تحلیل کسب‌وکار می‌تواند از نظر قالب، ترتیب یا اهمیت برای موضوعات مختلف و همچنین تحلیل‌گران کسب‌وکار مختلف، متفاوت باشند.

شش حوزه دانشی چارچوب BABOK عبارتند از: 
۱- برنامه‌ریز و کنترل تحلیل کسب‌وکار[۳]
۲- استخراج و هماهنگی نیازمندی‌های کسب‌وکار[۴]

۳- مدیریت چرخه عمر نیازمندی‌های کسب‌وکار[۵]

۴- تحلیل استراتژی‌های سازمان در راستای شناسایی اولویت‌های نیازمندی‌ها[۶]

۵- تحلیل نیازمندی‌ها و تعریف راهکارهای طراحی شده مورد تایید[۷]

۶- ارزیابی راهکارهای طراحی شده به منظور رفع نیازمندی‌ها [۸]

که این حوزه‌های دانشی، تحلیل کسب‌وکار را در محدوده یک پروژه یا در طول تکامل و بهبود مستمر سازمان توصیف می‌کنند.

تصویر زیر نشان می‌دهد که شش حوزه دانشی بیان شده، چطور از ارائه ارزش کسب‌وکار قبل، حین و بعد از چرخه عمر یک پروژه تغییر و یا بهبود در سازمان، پشتیبانی می‌کنند.

۱.۲ تحلیل کسب‌وکار چیست؟

تحلیل کسب‌وکار، فرآیند ممکن ساختن تغییر در یک سازمان با شناسایی نیازها و نیازمندی‌های سازمان و تعریف راهکارهای طراحی شده است که برای ذینفعان ارزش‌آفرینی می‌نماید. به عبارت دیگر تحلیل کسب‌وکار به یک سازمان کمک می‌نماید تا نیازها و منطق تغییر را بیان کند و راه‌حل‌هایی طراحی و توصیف نماید که بتوانند ارزش افزدوه‌ای برای ذینفعان ارائه دهند.

 در یک سازمان، تحلیل کسب‌وکار روی طرح‌های متنوعی اجرا می‌شود. این طرح‌ها می‌توانند راهبردی، تاکتیکی یا عملیاتی باشند. تحلیل کسب‌وکار می‌تواند در محدوده یک پروژه یا در طول تکامل و بهبود مستمر سازمان اجرا شود. از تحلیل کسب‌وکار می‌توان برای درک وضعیت فعلی، تعریف وضعیت آینده و تشخیص فعالیت‌های مورد نیاز برای حرکت از وضعیت فعلی به آینده استفاده نمود.

تحلیل کسب‌وکار را می‌توان با دیدگاه‌ها و رویکردهای متنوعی اجرا نمود. چارچوب BABOK چند مورد از این دیدگاه‌ها و رویکردها را توصیف می‌نماید: چابک، هوش تجاری، فناوری اطلاعات، معماری کسب‌وکار و مدیریت فرآیند کسب‌وکار. هر دیدگاه را می‌توان به‌عنوان لنزی در نظر گرفت که تحلیل‌گر کسب‌وکار از طریق آن و بر مبنای شرایط فعلی، فعالیت‌های کاری خود را در نظر می‌گیرد. یک یا چند دیدگاه مختلف را می‌توان برای یک طرح بکار گرفت. لازم به ذکر است دیدگاه‌هایی که در چارچوب BABOK مطرح شده‌اند، شامل تمام شرایط تحلیل کسب‌وکار یا مجموعه کامل زمینه‌های تحلیل کسب‌وکار نمی‌شوند.

۱.۳ تحلیلگر کسب‌وکار چه کسی است؟

بدون توجه به عنوان شغلی یا نقش هر شخص در سازمان، تحلیلگر کسب‌وکار هر شخصی است که وظایف تحلیل کسب‌وکار شرح داده شده در چارچوب BABOK را انجام دهد. تحلیلگران کسب‌وکار مسئول یافتن، ترکیب کردن و تحلیل اطلاعات از منابع مختلف در یک بنگاه اقتصادی شامل ابزارها، فرایندها، مستندات و ذینفعان هستند. یکی از مهمترین وظایف تحلیل‌گر کسب‌وکار شناسایی نیازهای واقعی ذینفعان سازمان می‌باشد که اغلب شامل بررسی و توضیح خواسته‌ها و نیازهای آن‌ها می‌شود تا بتواند مسائل و دلایل اساسی را تعیین نماید.

تحلیل‌گران کسب‌وکار در همراستا کردن راه‌حل‌های طراحی و ارائه شده متناسب با نیازهای ذینفعان نقش دارند. کارهایی که تحلیل‌گران کسب‌وکار انجام می‌دهند شامل این موارد می‌شود:

• شناسایی مشکلات، مسائل، نیازها و اهداف سازمان
• تحلیل نیازها و شناسایی نیازمندی‌ها
• ایجاد راهبرد به منظور تغییر در راستای رفع نیازمندی‌ها
• راهبری تغییر
• تسهیل همکاری ذینفعان به منظور تحقق تغثثر در سازمان

عناوین شغلی رایجی که تحلیلگران کسب‌وکار در آن مشغول به فعالیت هستند عبارتند از:

• معمار کسب‌وکار
• تحلیل‌گر سیستم کسب‌وکار
• تحلیل‌گر داده
• تحلیل‌گر سازمان
• مشاور مدیریت 
• تحلیل‌گر فرآیند
• مدیر محصول
• صاحب محصول
• مهندس نیازمندی‌ها
• تحلیل‌گر سیستم

[۱]  Business Analysis Body of Knowledge

[۲] Business Analysis

[۳] Business Analysis Planning and Monitoring

[۴] Elicitation and Collaboration

[۵] Requirements Life Cycle Management

[۶] Strategy Analysis

[۷] Requirements Analysis and Design Definition

[۸] Solution Evaluation