فرایند افتتاح حساب در بانک

مدل فرایند کسب‌وکار، ارائه انتزاعی از یک فرایند واقعی است که هدف مشخصی از مدل‌سازی را دنبال می‌کند. مدل‌های فرایندی، زبان مشترک میان تمام نقش‌های شرکت‌کننده در پروژه مدیریت فرایند را فراهم می‌آورند.

سادگی یا پیچیدگی مدل‌ها بستگی به هدف مدل‌سازی دارد. یک مدل فرایند کسب‌وکار می‎بایست طوری طراحی شود که توانایی پاسخگویی به سوالات مورد نظر را داشته باشد. مدل‌های فرایندی ساده و بسیار خوانا ممکن است که برای خیلی از سوال‌ها کفایت کند؛ اما بعضی از مدل‌های فرایند باید به سوال‌های پیچیده‌تری پاسخ بدهند. البته همیشه مدل‌های فرایند کسب‌وکار می‌بایست قابل درک باشند.

با توجه به مطالب فوق، گروه eBPM تصمیم دارد، با ارائه مثال‌های مختلف از نقشه‌های فرایندی با استاندارد BPMN2.0.2، مهارت مخاطبان در خوانش و فهم مدل‌های فرایندی ارتقا دهد.

نکات مرتبط به نقشه فرایندی افتتاح حساب در بانک

۱. تاکید استاندارد BPMN براین است که در هر جای فرایند که یک دروازه موازی واگراکننده، جریان توالی را به چند جریان توالی موازی تقسیم کرد، حتما و حتما یک دروازه موازی هماهنگ‌کننده جریان‌های توالی را مجددا هماهنگ و همگرا نماید. البته یک استثنا وجود دارد و آن هم در جایی است که هر کدام از مسیرهای موازی دارای یک رویداد پایان مجزا باشند. براین اساس، تعداد جریان‌های توالی خارج‌شده از دروازه موازی واگراکننده می‌بایست با تعداد جریان‌های توالی واردشده به دروازه موازی هماهنگ‌کننده یکسان باشد. اگر چنین اتفاقی نیفتد، فرایند در دروازه موازی هماهنگ‌کننده اصطلاحا گیر می‌کند. یعنی نشانه فرایند نمی‌تواند از دروازه موازی هماهنگ‌کننده خارج شود.

در فرایند “افتتاح حساب در بانک” مشاهده می‌شود که دومین دروازه موازی واگراکننده (دروازه موازی بعد از وظیفه “زمانبندی بازبینی وضعیت”) یک جریان توالی واردشونده را به دو جریان توالی موازی خارج‌شونده تبدیل کرده؛ اما هیچ دروازه موازی هماهنگ‌کننده‌ای این دو جریان را هماهنگ نمی‌کند. مشکلی که رخ می‌دهد این است که تعداد جریان‌های توالی خارج‌شده از اولین دروازه موازی واگراکننده (دروازه موازی بعد از وظیفه “آماده‌سازی اسناد افتتاح حساب”) برابر ۳ می‌باشد؛ درصورتی‌که تعداد جریان‌های توالی واردشده به دروازه موازی هماهنگ‌کننده مربوط برابر ۴ است. این مسئله منطق طراحی نمودار فرایند با استاندارد BPMN را زیرسوال می‌برد.

راه‌حل این بود که می‌بایست بعد از تقسیم جریان توالی به دو جریان موازی توسط دروازه موازی واگراکننده دوم (دروازه موازی بعد از وظیفه “زمانبندی بازبینی وضعیت”) حتما از یک دروازه موازی هماهنگ‌کننده استفاده شود.

۲. تاکید استاندارد BPMN براین است که قبل از هر دروازه انحصاری (تصمیم‌گیری) می‌بایست حتما از یک وظیفه برای بررسی شرط‌ها بهره برد. براین اساس، قبل از دروازه انحصاریِ “آیا مشتری قبلا حساب بانکی داشته است؟” می‌بایست وظیفه‌ای باعنوان “بررسی وجود حساب بانکی برای مشتری” ایجاد شود.

۳. یکی از کاربردهای رویدادهای میانی پیوند (Link) برای حذف جریان‌های توالی طولانی است. براین اساس، می‌توان به‌جای بهره‌گیری از جریان‌های توالی طولانی خارج‌شده از وظیفه “ثبت سپرده” و دروازه انحصاریِ قبل از آن، از زوج رویدادهای میانی پیوند (Link) استفاده نمود.

۴. درصورتی‌که چند جریان توالی واردشونده به‌صورت کنترل‌نشده وارد یک وظیفه شوند، رفتار آنها به‌صورت انحصاری خواهد بود. یعنی راه‌اندازی وظیفه مربوط بستگی به تمامی نشانه‌های فرایند مربوط به جریان‌های توالی واردشونده به وظیفه ندارد؛ بلکه رسیدنِ هر یک از نشانه‌های فرایند به وظیفه باعث راه‌اندازی آن وظیفه خواهد شد. درصورتی‌که نشانه فرایند جریان توالیِ دیگر بعد از مدتی به وظیفه برسد، آن وظیفه مجددا راه‌اندازی می‌شود.

براین اساس، هریک از جریان‌های توالی واردشده به وظیفه “آماده‌سازی اسناد افتتاح حساب” یا وظیفه “تعیین حساب مورد نظر مشتری” باعث راه‌اندازی مجزای وظیفه مربوط خواهند شد. به‌بیان دیگر جریان‌های توالی واردشونده به وظایف مذکور مانند دروازه انحصاری همگراکننده رفتار می‌کنند.

۵. به‌جای استفاده از رویداد شروع بدون‌نشانگر و وظیفه دریافت مشخصات مشتری، می‌توان از رویداد شروع پیام (Message) با عنوان “مشخصات مشتری” استفاده نمود.

دانلود نقشه فرایندی