قوانین کسب و کار و اصول راه اندازی بیزینس
تصمیم گرفتن برای اینکه در مهمانی چه چیزی بپوشید، کاری است که به صرف ساعتها وقت نیاز دارد. اگر این تصمیم برای بعضی افراد سخت است، تصور کنید هنگامی که پای یک شرکت در میان باشد کار چقدر سختتر میشود؟
تصور نکنید که این مشکل فقط یک مشکل زنانه است.
باراک اوباما و مارک زاکربرگ آنقدر این نوع تصمیمگیری را جدی گرفتهاند، که از آن اجتناب میکنند و انرژی خود را برای گرفتن چنین تصمیمهایی هدر نمیدهند.
کمد لباسهای آنها تنوع بسیار کمی دارد، و تقریباً همیشه یک نوع لباس میپوشند. به این ترتیب، لازم نیست که وقت خود را برای گرفتن چنین تصمیمی هدر بدهند.
قوانین کسب و کار هم مبنای مشابهی دارند: آنها باعث میشوند کارها سریعتر انجام شود و کارمندان وقت خود را برای مسائلی مشابه انتخاب لباس هدر ندهند.
میخواهید قوانین کسب و کاری را که واضحتر و صریحتر هستند بشناسید و بدانید که این قوانین چگونه بر بهرهوری یک شرکت تأثیر میگذارند؟
اصول قوانین کسب و کار چیست؟
همانطور که از این عبارت مشخص است، این قوانین بیزینس به تعریف یا محدود کردن کاری در فرایندهای شرکت شما کمک میکنند.
آنها بیانیههایی هستند که نحوه انجام عملیاتهای معین و محدودیتهای احتمالی که باید اعمال کنید را شرح میدهند.
این قوانین، رفتارها را هدایت میکنند و مشخص میکنند که کارها در یک شرکت چگونه، کجا، کی، و به چه صورت باید انجام شود.
این قوانین ممکن است به شکل رسمی، غیر رسمی، نوشته شده و یا خودکار به کار روند.
با این وجود، از آنجایی که بسیار مرتبط هستند، نه تنها به درستی ثبت شدهاند بلکه به صورت فزایندهای با کمک فناوری و از طریق نرمافزار تخصصی پیادهسازی شدهاند.
این قوانین بیان میکنند که یک شرکت چگونه کار میکند، و بنابراین بايد منعکس کننده سیاستهای سازمان باشند.
بنابراین، آنها مشخص کننده ملزوماتی هستند که اجرای فعالیتها و فرایندها را تشکیل میدهند و تصمیمگیری کارمندان شرکت را هدایت میکنند.
امکان استفاده از این قوانین بسیار گسترده است و تا حد زیادی به خصوصیات هر شرکت بستگی دارد.
اما بعضی از قوانین رایج کسب و کار معمولاً با نوع خاصی از فرایند گره خوردهاند.
نمونههای رایج از فرایندهایی که از قوانین های کسب و کار استفاده میکنند:
- محاسبه قیمت
- میزان تخفیف به مشتری
- تصویب بودجه
- عرضه وام
- مزایای پیشنهادی
- ایجاد اولویتها
بهکارگیری قوانین کسب و کار
آگاهی از قوانین کسب و کار اولین گام است.
حالا باید بدانید ساز و کار قوانین کسب و کار چیست.
مدیرانی که دلبستگی زیادی به عملکرد خوب فرایندها و راهبردهای شرکت دارند، باید این قوانین را از طریق تحلیل عالی فرایند تعریف کنند.
این قوانین باید با سیاستهای شرکت مطابقت داشته، بیانگر اهداف شرکت بوده و راهبردهای تعریف شده را تقویت کند.
پس یک نکته مهم این است که برای افزایش قطعیت رسیدن به اهداف، باید قوانین ممکن را در زمانی که برنامه ریزی راهبردی تعریف شده در نظر گرفت.
بیش از پیش رایج شده است که برای بهکارگیری قوانین کسب و کار از فناوری استفاده شود، این کار از چابکی و بهرهوری بیشتر فرایندهای خودکار اطمینان حاصل میکند.
نمونه مثال از قوانین و اصول کسب و کار
شرکتی را درنظر بگیرید که به صورت آنلاین کتاب میفروشد.
قوانین کسب و کار مشخص میکند که در هر مورد چقدر میتوانید تخفیف بدهید و حداقل حجم خرید برای ارسال رایگان چقدر است.
یک قوانین کسب و کار همچنین مشخص میکند که خرید تنها زمانی ارسال میشود که مشتری پرداخت آن را انجام داده باشد.
در مورد دیگری، شرکت نرم افزار به عنوان خدمت که از فروش مکرر کار میکند را در نظر بگیرید.
(پیشنهاد میشود مقاله نرم افزار شرکتی را مطالعه کنید)
این شرکت مشکلاتی را با مشتریهایی که پرداخت انجام نمیدهند، تجربه کرده است.
اگر هزینه را در محدوده زمانی توافق شده دریافت نشود، چه کاری باید انجام داد؟
شرکتی که نرم افزار را به عنوان خدمت در اختیار مشتری قرار میدهد، میتواند تصمیم بگیرد که دسترسی مشتری به نرم افزار را پس از مهلتی مشخص، قطع کند.
به عبارت دیگر، شرکت ممکن است تصمیم بگیرد که اشتراک مشتریهایی که برای مثال برای دو ماه متوالی هزینه پرداخت نکردهاند را لغو کند.
باید درک کنید که اجرای این نوع فرایندها اساسی است.
این که فقط بدانید چگونه میتوانید قوانین و مقررات ایجاد شده را تجزیه و تحلیل کسب و کار تعریف کنید کافی نیست، باید بتوانید آنها را عملی کنید.
در موقعیتهای بالا تصور کنید که اگر این دستورالعملها وجود نداشت یا فقط به وظایف فردی بستگی داشت، این فرایندها چگونه اتفاق میافتاد.
به این فکر کردهاید که چه اتفاقی میافتاد اگر میخواستید برای تخفیف به هر خرده فروش و مورد به مورد تصمیم بگیرید یا حسابهای معوقه یک مشتری وظیفه نشناس را کنسل کنید؟
قطعاً کسب و کارتان بهرهوری خود را از دست میداد و اشتباهاتی رخ میداد.
اهمیت قوانین و مقررات کسب و کار در بیزینس هر شرکت
هر مدیر باید درباره برنامهریزی راهبردها نگران باشد و فرایندهایی را توسعه دهد تا نتایج شرکت را بهبود بخشد.
به همین دلیل است که رهبران باید دقیقاً بدانند که قوانین کسب و کار چه هستند.
شما قوانین و مقررات را تعریف کرده، آنها را به کار میگیرید و را از طریق خودکارسازی آنها را کنترل میکنید. تا بتوانید در لحظه بگویید که چه منافع عملکردی برای شرکت به همراه داشتهاند.
مزایای قوانین کسب و کار برای شرکت چه هستند؟
- بهبود کنترل فرایند: با داشتن قوانین مشخص، آسانتر است که به اشتباهات اشاره کرده و فعالیتها را ترکیب کرد و فوراً اشتباهات را برطرف نمود. به این ترتیب، میتوانید کنترل بیشتری روی فرایندهای مرتبط داشته باشید.
- تقویت راهبردها: قوانین، کفایت و کارایی بیشتری بر اجرای برنامه ریزی راهبردی ایجاد میکنند زیرا خط مشیهای شرکت را بررسی کرده، اهدافی را تعیین میکنند و فرایندها را تقویت میکنند تا به اهداف نائل شوید.
- کاهش هزینهها: نظارت بر قوانین با در نظر گرفتن درآمد و اهداف برای اجتناب از ضرر.
- کمک به تصمیمگیری: از روی تعریف قوانین کسب و کار مشخص است که به رعایت استانداردهای مطلوب در تصمیمگیری کمک میکنند.
قوانین کسب و کار و طراحی فرایند
از بزرگترین مشکلات رایج در طراحی فرایند حضور قوانین کسب و کار به صورت کارهای جریانی است.
(اگر در این زمینه فعالیت دارید پیشنهاد میشود در مورد BPM مطالعه کنید)
گردش کارهایتان را دوباره بررسی کنید و آنهایی که پر از دروازههای انحصاری هستند را مشخص کنید!
دروازههایی مانند …
- اگر تراز بالاتر باشد از …
- اگر اطلاعات قدیمیتر باشد از …
این موارد به احتمال زیاد، قوانین کسب و کار هستند، نه وظایف یا عناصری که در میان گردش کارتان قرار میدهید.
درست است!
اگر این پیچیدگی را با یک دیاگرام مدل سازی و نشانهگذاری تصمیم(نمودار DMN) از نمودار اصلی خارج کنید یا این قوانین را به صورت اسناد و مدارک خلاصه کنید، فهم گردش کاری شما به طور باورنکردنی آسان خواهد شد.
حالا که میدانید قوانین کسب و کار چیست، دوست داریم بدانیم که چگونه از آنها در شرکتتان استفاده میکنید.
آیا کتابچه راهنمایی وجود دارد که شما بتوانید از آن استفاده کنید یا از فرایند اتوماسیون استفاده میکنید؟
آیا باور دارید که قوانین کسب و کار میتوانند در نتایج سازمان شما مفید باشند؟
پاسخها و نظرات خود را در قسمت پیشنهادها ذکر کنید!
رابطه بین قوانین کسب و کار (Business Rules) و فرایند
«بعد از یک روز خستهکننده به خاطر اینکه مدام باید به دخترم میگفتم “این کار را انجام بده”، “این کار را انجام نده”، “راه برو” یا “ساکت باش”. در هنگام خواباندن فرزندم با خود فکر میکردم، چه فرشته نازنینی هست! اما چرا فقط در هنگام خواب این فکر را میکنم.»
هر پدر و مادر میداند به این دلیل است که او بیدار نیست و قانونی را هم نقض نمیکند.
این سوال فلسفی را به خاطر بسپارید:
“اگر درختی در یک جنگل قطع شود و هیچ کسی آنجا نباشد که صدای آن را بشنود، آیا باز هم قطع درخت، سر و صدا ایجاد میکند؟”
به صورت مشابه میتوان پرسید، آیا قانون وجود دارد، در حالی که اجرا کننده قانون وجود نداشته باشد؟پاسخ مثبت است. قوانین کسبوکار همواره وجود دارند لکن تا زمانی که اجرا کننده کار(فرآیند) وجود نداشته باشد و یا به عبارت بهتر، فرایندی اجرا نگردد، قانونی هم اجرایی نخواهد شد.
قوانین کسبوکار (Business Rules) باید به عنوان هدایتگر کلیه وظایف و فعالیتها نقش ایفا نمایند. هنگامی که قوانین از دیدگاه فرایندی مورد بررسی قرار میگیرند، قوانینی مفید خواهند بود که قوانین مستقل از وظایف را از قوانین وابسته به وظایف تفکیک نماید.
- قوانین مستقل از وظایف، قوانینی هستند که رفتار را بدون توجه به آنچه شما انجام میدهید، کنترل میکنند. (کنترل امور بدون تاثیر در روند فرآیند)
- قوانین وابسته به وظایف، قوانینی هستند که یک روند خاص را هدایت میکنند. (کنترل اموری به همراه تاثیر در روند فرایند)
به عنوان نمونهای از قوانین مستقل در زندگی روزمره و رفتار اجتماعی میتوان به رعایت اخلاقیات اعم دروغ نگفتن، صدمه نرساندن به دیگر افراد جامعه که به عنوان یک قانون اجتماعی کلی و مستقل بر جامه حاکم میباشد، نام برد.
همچنین قوانین وابسته، کنترلکننده فرایندهای خاص و مشخص هستند که مجری فرایند آنها را اجرایی مینماید. به عنوان مثال قانونی با عنوان “برای ساخت هتل باید سه خانه داشتهباشید” که در سایر موقعیتها از آن استفاده نمیشود.
بررسی قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف
کلیه کسبوکارها هم دارای قوانین وابسته و هم دارای قوانین مستقل از وظایف هستند. به عنوان مثال از قوانین مستقل از وظایف، میتوان به قانونی با عنوان ”یک سفارش میبایست به شماره حساب معتبر متصل باشد”. این قانون برای همه فرایندها که نیاز به ایجاد یا تغییر سفارش یا حساب کاربری داشته باشد، لازم اجرا خواهد بود. مثالی دیگر از قوانین مستقل از وظایف عبارتست از “پرداخت خالص کارکنان، پس از کسر کسورات از پرداخت ناخالص خواهد بود”. این قانون تنها برای محاسبه دستمزد کارکنان استفاده میشود.
قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف باید به گونهای متفاوت از هم اجرا و اداره شوند. برای مدیریت و اجرای موثر این قوانین، به یک ابزار برای مدیریت و اجرای قوانین نیاز است.
ویژگیهای ابزار مدیریت قوانین کسبوکار
- سازماندهی قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف در یک محیط ذخیرهسازی
- تعریف قوانین وابسته به وظایف در صورت نیاز
- گزارش تمام قوانین مرتبط به یک فرآیند
- ارائه گزارش قوانین مستقل از وظایف
- نمایش فرایندهای درگیر یک قانون خاص
ویژگیهای ابزار اجرای قوانین کسبوکار
- قوانین وابسته به وظایف باید با محرکهای ساده و به راحتی آغاز شوند. بسیاری از موتورهای نرمافزاری میتوانند این مهم را انجام دهند.
- اجرای قوانین کسبوکار با حداقل محرکهای لازم. این یک ويژگی پیشرفتهتر برای موتورهای قوانین کسبوکار به حساب میآید. به طور مثال قوانین مستقل از وظایفی که 15 فرایند را تحت تاثیر قرار میدهند. مطلوب نخواهد بود که در هر 15 فرایند برای راهاندازی قوانین کسبوکار محرک جداگانه تعریف شود. مطلوب آن است که یک موتور برای قوانین کسبوکار وجود داشته باشد که بتواند به طور خودکار رویدادها را در هنگام نیاز قانون مربوطه شناسایی کند.
برگردیم به خواباندن دخترم، قوانین حتی در هنگام خواب او هم وجود دارند. به محض اینکه کودک بیدار میشود و یک فرایند یا کار را انجام میدهد، قوانین یا اجرا و یا نقض میشوند. هنگامی که او بازی “ ماهی “ را با دوست خود انجام میدهد، یکسری از قوانین بازی که مورد توافق هر دو طرفشان است، اجرا میشود. این قوانین از نوع قوانین وابسته به وظایف هستند. هنگامی که او ناراحت میشود و موی دوستش را میکشد، او یک قانون را نقض میکند. یک موتور هشدار قوانین(مادر marya) به کار میافتد و رفتار مناسب را انجام میدهد.
برخی از نکاتی که باید به یاد داشته باشید:
- در رویکرد قوانین کسبوکار، تمام قوانین باید به عنوان هدایتگر تمام وظایف باشند. اگرچه، در سازماندهی قوانین از دیدگاه فرآیند، تفکیک قوانین به عنوان «مستقل از وظیفه» و «وابسته به وظیفه» مفید است.
- باید بتوان به راحتی به تمام قوانین (قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف) دسترسی داشته باشید.
- قوانین وابسته به وظیفه یک یا چند فرایند را هدایت میکنند.
- قوانین مستقل از وظایف و قوانین وابسته به وظایف به طور جداگانه توسط ابزار مدیریت قانون(Rule Management Tool) و ابزار اجرای قانون(Rule Execution Tool) عمل میکنند.
مثال های قوانین کسب و کار
در این قسمت به منظور درک کاملتر از حالتهای مختلف استفاده از قوانین کسبوکار و نحوه استفاده از این قواعد، موقعیتهای تصمیمگیری در قالب مثالهایی برای قوانین کسب و کار مطرح شده است.
جدول 1. مثال قوانین کسب و کار برای محصولات – همه اهداف
ردیف | مثال | روش استفاده | اعمال قانون برای | جزئیات قانون |
۱ | شما برای هر محصولی وارانتی در نظر میگیرید ولی وارانتی را به صورت جداگانه نمیفروشید. بنابراین شما وارانتی را هیچ وقت به عنوان سفارش در نظر نمیگیرید. | به غیر از دسته ای از پیشنهادات | همه اهداف | به غیر از > گروهبندی > انتخاب گروه > انتخاب گروه ضمانتنامه |
۲ | شما میخواهید انواع مختلفی از محصولات را تبلیغ نمایید. بنابراین تمایلی ندارید که تبلیغها مشابه باشند. | به غیر از دسته ای از پیشنهادات | همه اهداف | به غیر از > گروه بندی > |
۳ | شما یک محصول رایگان میخواهید به همراه سایر سفارشات دریافت کنید و نمیخواهید این محصول نمایش داده شود. | به غیر از موارد خاصی از پیشنهادات | همه اهداف | به غیر از > کد محصول > کد محصول در لیست آمده است > اضافه کردن کد محصول به لیست |
۴ | شما یک محصول با قیمت بالا دارید که لازم نیست توصیه شود. | به غیر از موارد خاصی از پیشنهادات | همه اهداف | به غیر از > کد محصول در لیست وجود دارد > اضافه کردن کد محصول به لیست |
۵ | شما نمیخواهید محصولات در صورتی که تعداد سفارش کمتر از 10 عدد بود پیشنهاد گردد | صرف نظر از مقدار یک مشخصه | همه اهداف | به غیر از > فهرست کالا [<] کمتر از 10 عدد |
۶ | شما فقط می خواهید محصولاتی با نام تجاری دیگری را با محصول مورد نظر عرضه کنید. | صرف نظر از مقدار یک مشخصه | همه اهداف | به غیر از> نام تجاری > نام تجاری X |
۷ | شما فقط می خواهید محصولاتی با همان نام تجاری محصول مورد نظر عرضه کنید. | صرف نظر از مقدار یک مشخصه | همه اهداف | به غیر از > نام تجاری > نام تجاری X |
۸ | شما نمیخواهید محصولات را با قیمت کمتر از 5 دلار توصیه کنید. | تاکید بر مقدار یک مشخصه | همه اهداف | به غیر از > قیمت > قیمت [<] کمتر از 5 دلار |
۹ | شما میخواهید در صورت عدم وجود پیشنهاد دیگر کارت هدیهای مشخص را پیشنهاد نمایید. | تاکید بر موارد خاصی از پیشنهادات | همه اهداف | تاکید بر > کد محصول > کد محصول در لیست قرار داشت > کد کارت هدیه |
۱۰ | شما میخواهید محصولات با موجودی کمتر از 20 واحد در پایان لیست توصیه شده ظاهر شوند. | تاکید بر مقدار یک مشخصه | همه اهداف | تاکید بر > لیست کالا > لیست کالا [<] کمتر از 20 واحد |
۱۱ | شما می خواهید محصولات با قیمت کمتر از 10 دلار در پایان لیست توصیه شده ظاهر شوند. | تاکید بر مقدار یک مشخصه | همه اهداف | تاکید بر > قیمت > قیمت [<] کمتر از 10 دلار |
۱۲ | شما میخواهید محصولات به هنگام ترخیص در انتهای لیست پیشنهادی باشد. | تاکید بر مقدار یک مشخصه | همه اهداف | تاکید بر > فروش (ویژگی) > فروش یک ترخیص است |
۱۳ | شما میخواهید محصولات با همان نام تجاری محصول هدف فقط در پایان لیست توصیه کنید. | تاکید بر مقایسه مشخصهها با هدف | همه اهداف | تاکید بر شباهت > برابری نام تجاری |
۱۴ | شما میخواهید محصولات را به چند دسته مختلف تقسیمبندی نمایید، اگر یک پیشنهاد با رتبه بالاتر با محصول هدف همگروه بود به انتهای لیست پیشنهادی منتقل شود. | تاکید بر مقایسه مشخصهها با هدف | همه اهداف | تاکید بر شباهت > گروهبندی مشابه |
۱۵ | شما میخواهید محصولاتی با نامهای تجاری مختلف تبلیغ نمایید. اگر یک پیشنهاد با رتبه بالاتر با محصول هدف دارای یک نام تجاری بود به انتهای لیست پیشنهادی منتقل شود. | تاکید بر مقایسه مشخصهها با هدف | همه اهداف | تاکید بر شباهت > نام تجاری مشابه |
۱۶ | برای محصول دوربین عکاسی، شما میخواهید محصولات با همان نام تجاری در ایست پیشنهادی قرار گیرد. | تاکید بر موردی که با ویژگیهای انتخاب شده مطابقت بیشتری دارد | همه اهداف | تاکید بر مقایسه همه محصولات به وسیله یک ویژگی > نامتجاری > مقایسه با هدف > همانند نام تجاری هدف |
۱۷ | شما میخواهید بر یک نامتجاری x در لیست پیشنهادی تاکید نمایید، اما میخواهید فقط 50 درصد از لیست با نامتجاری مد نظر باشد. | تاکید بر مقدار یک مشخصه مقدار درصد | همه اهداف | تاکید بر 50 درصد محصولات با ویژگی 1 که > نام تجاری > برابر با X |
۱۸ | شما میخواهید بر روی موارد مشخصی تاکید نمایید و آنها را در بالای لیست پیشنهادی قرار دهید. | تاکید بر مقدار یک مشخصه مقدار درصد | همه اهداف | تاکید بر همه محصولات با ویژگی2که > فروش شفاف |
۱۹ | شما از یک محصول موجودی بیشتری دارید و میخواهید به عنوان پیشنهاد برای همه محصولات ظاهر شود. | ارتقاء محصولات خاص | همه اهداف | ارتقا برای یک مورد خاص > با کد محصول مشخص > اضافه کردن لیست کد محصولات برای ارتقا |
در ادامه برخی دیگر از مثالهای قوانین کسب و کار آورده شده است که برای ترکیب هدف قوانین، نوع قوانین و گروه قوانین استفاده میشود.
جدول ۲. مثال قوانین کسب و کار برای محصولات – اهداف دیگر
ردیف | مثال | روش استفاده | اعمال قانون برای | نوع قانون و بلوکّای ساختاری |
۲۰ | شما کارت هدیه میفروشید، اما پیشنهادات ثبت شده برای کارت هدیه در صفحه نمایش محصولات را، نمیخواهید. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قوانین به غیر از پیشنهادت مربوط به یک هدف | اهداف مطابق با شرایط > شناسه محصول > شناسه محصول کارت هدیه | به غیر از همه |
۲۱ | برای محصولات هدف با قیمت کمتر از 10 دلار، تنها محصولاتی پیشنهاد شود که کمتر از 10 دلار قیمت دارند. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قانون صرف نظر از مقدار یک مشخصه | اهداف مطابق با شرایط > قیمت [<] کمتر از 10 | به غیر از > جدا کردن پیشنهادهایی که: > قیمت [<] کمتر از 10 |
۲۲ | برای محصولات هدف با قیمت بیش از 200 دلار، شما نمی خواهید محصولاتی که قیمتی کمتر از 60 درصد قیمت محصول هدف دارند پیشنهاد گردد. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قانون صرف نظر از مقدار یک مشخصه | اهداف مطابق با شرایط > قیمت [>] بیشتر از 200 | به غیر از > جدا کردن پیشنهادهایی که: > قیمت [>] یشتر از 200 |
۲۳ | برای یک دوربین عکاسی خاص، شما میخواهید محصولی با نام تجاری X پیشنهاد گردد. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قانون ارتقاء محصولات خاص | اهداف مطابق با شرایط > شرایط > محصول خاص | به غیر از > جدا کردن پیشنهادهایی که: > نام تجاری X ندارند |
۲۴ | شما یک دوربین جدید دارید که میخواهید به مدت زمان 90 روز برای همه محصولات گروه دوربین پیشنهاد گردد. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قانون ارتقاء دستهها | اهداف مطابق با شرایط > گروهبندی > گروهبندی به وسیله کد گروه دوربین | ارتقاء> توسط کد محصولات مشخص شده > شناسه محصول دوربین جدید > برنامه تبلیغاتی > محدوده زمانی مشخص > تاریخ شروع و پایان دوره فروش 90 روزه |
۲۵ | شما میخواهید یک دسته از محصولات که حاشیه سود پایینتری دارند را در انتهای لیست پیشنهاد نمایید. | تعریف شرایط برای انتخاب اهداف قانون صرف نظر از مقدار یک مشخصه | اهداف مطابق با شرایط > دسته بندی > دلار | تاکید 100٪ پیشنهادات به شاخص > حاشیه سود > حاشیه سود [<] کمتر از 5 |
یک پاسخ
ممنون