رابطه بین قوانین کسب و کار (Business Rules) و فرایند

آیا قوانین کسب‌وکار بدون فرایند وجود دارند؟

«بعد از یک روز خسته‌کننده به خاطر اینکه مدام باید به دخترم می‌گفتم “این کار را انجام بده”، “این کار را انجام نده”، “راه برو” یا “ساکت باش”. در هنگام خواباندن فرزندم با خود فکر می‌کردم، چه فرشته نازنینی هست! اما چرا فقط در هنگام خواب این فکر را می‌کنم.»

هر پدر و مادر می‌داند به این دلیل است که او بیدار نیست و قانونی را هم نقض نمی‌کند.

این سوال فلسفی را به خاطر بسپارید:

“اگر درختی در یک جنگل قطع شود و هیچ کسی آنجا نباشد که صدای آن را بشنود، آیا باز هم قطع درخت، سر و صدا ایجاد می‌کند؟”

به صورت مشابه می‌توان پرسید، آیا قانون وجود دارد، در حالی که اجرا کننده قانون وجود نداشته باشد؟پاسخ مثبت است. قوانین کسب‌وکار همواره وجود دارند لکن تا زمانی که اجرا کننده کار(فرآیند) وجود نداشته باشد و یا به عبارت بهتر، فرایندی اجرا نگردد، قانونی هم اجرایی نخواهد شد.

قوانین کسب‌وکار (Business Rules) باید به عنوان هدایت‌گر کلیه وظایف و فعالیت‌ها نقش ایفا نمایند. هنگامی که قوانین از دیدگاه فرایندی مورد بررسی قرار می‌گیرند، قوانینی مفید خواهند بود که قوانین مستقل از وظایف را از قوانین وابسته به وظایف تفکیک نماید.

• قوانین مستقل از وظایف، قوانینی هستند که رفتار را بدون توجه به آنچه شما انجام می‌دهید، کنترل می‌کنند. (کنترل امور بدون تاثیر در روند فرآیند)
• قوانین وابسته به وظایف، قوانینی هستند که یک روند خاص را هدایت می‌کنند. (کنترل اموری به همراه تاثیر در روند فرایند)

به عنوان نمونه‌ای از قوانین مستقل در زندگی روزمره و رفتار اجتماعی می‌توان به رعایت اخلاقیات اعم دروغ نگفتن، صدمه نرساندن به دیگر افراد جامعه که به عنوان یک قانون اجتماعی کلی و مستقل بر جامه حاکم می‌باشد، نام برد.

همچنین قوانین وابسته، کنترل‌کننده فرایندهای خاص و مشخص هستند که مجری فرایند آن‌ها را اجرایی می‌نماید. به عنوان مثال قانونی با عنوان “برای ساخت هتل باید سه خانه داشته‌باشید‌” که در سایر موقعیت‌ها از آن استفاده نمی‌شود.

بررسی قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف

کلیه کسب‌وکارها هم دارای قوانین وابسته و هم دارای قوانین مستقل از وظایف هستند. به عنوان مثال از قوانین مستقل از وظایف، می‌توان به قانونی با عنوان ”یک سفارش می‌بایست به شماره حساب معتبر متصل باشد”. این قانون برای همه فرایندها که نیاز به ایجاد یا تغییر سفارش یا حساب کاربری داشته باشد، لازم اجرا خواهد بود. مثالی دیگر از قوانین مستقل از وظایف عبارتست از “پرداخت خالص کارکنان، پس از کسر کسورات از پرداخت ناخالص خواهد بود”. این قانون تنها برای محاسبه دستمزد کارکنان استفاده می‌شود.

قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف باید به گونه‌ای متفاوت از هم اجرا و اداره شوند. برای مدیریت و اجرای موثر این قوانین، به یک ابزار برای مدیریت و اجرای قوانین نیاز است.

ویژگی‌های ابزار مدیریت قوانین کسب‌وکار

1. سازماندهی قوانین مستقل از وظایف و وابسته به وظایف در یک محیط ذخیره‌سازی
2. تعریف قوانین وابسته به وظایف در صورت نیاز
3. گزارش تمام قوانین مرتبط به یک فرآیند
4. ارائه گزارش قوانین مستقل از وظایف
5. نمایش فرایندهای درگیر یک قانون خاص

ویژگی‌های ابزار اجرای قوانین کسب‌وکار

1. قوانین وابسته به وظایف باید با محرک‌های ساده‌ و به‌ راحتی آغاز شوند. بسیاری از موتورهای نرم‌افزاری می‌توانند این مهم را انجام دهند.
2. اجرای قوانین کسب‌و‌کار با حداقل محرک‌های لازم. این یک ویژگی پیشرفته‌تر برای موتورهای قوانین کسب‌وکار به حساب می‌آید. به طور مثال قوانین مستقل از وظایفی که ۱۵ فرایند را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطلوب نخواهد بود که در هر ۱۵ فرایند برای راه‌اندازی قوانین کسب‌وکار محرک جداگانه تعریف شود.  مطلوب‌ آن است که یک موتور برای قوانین کسب‌وکار وجود داشته باشد که بتواند به طور خودکار رویداد‌ها را در هنگام نیاز قانون مربوطه شناسایی کند.

برگردیم به خواباندن دخترم، قوانین حتی در هنگام خواب او هم وجود دارند. به محض اینکه کودک بیدار می‌شود و یک فرایند یا کار را انجام می‌دهد، قوانین یا اجرا و یا نقض می‌شوند. هنگامی که او بازی “ ماهی “ را با دوست خود انجام می‌دهد، یکسری از قوانین بازی که مورد توافق هر دو طرفشان است، اجرا می‌شود. این قوانین از نوع قوانین وابسته به وظایف هستند. هنگامی که او ناراحت می‌شود و موی دوستش را می‌کشد، او یک قانون را نقض می‌کند. یک موتور هشدار قوانین(مادر marya) به کار می‌افتد و رفتار مناسب را انجام می‌دهد.