هفت هدررفت رویکرد ناب و پنج گام متدولوژی شش سیگما در بهبود فرایند(BPI)

هفت هدررفت رویکرد ناب و پنج گام متدولوژی شش سیگما در بهبود فرایند(BPI)

فهرست مطالب :

روش شش سیگما چیست؟

متدولوژی شش سیگما یک روش مدیریت کیفیت و بهبود فرآیندهای سازمانی است که به منظور کاهش میزان ise در فرآیندها و افزایش بهره‌وری و کیفیت محصولات یا خدمات ارائه شده، استفاده می‌شود. در این مقاله 6سیگما از وبسایت  آموزشی eBPM به طور کامل در مورد این متدولوژی صحبت کرده‌ایم و بعد از مطالعه مقاله 6سیگا می‎‌توانید درک بهتری از آن و تفاوت آن با تولید ناب را داشته باشید. همچنین ، به طور کامل در مورد استفاده از روش 6سیگما در فرایند بهبود اشاره شده است.

این متدولوژی شش سیگما براساس مفاهیم آماری و مهندسی کیفیت توسعه یافته است و به منظور شناسایی و حذف عوامل موثر در تولید ise و اشکالات فرآیندی، از ابزارهای مختلفی مانند تحلیل آماری، تجزیه و تحلیل فرآیندها و بهبود آن‌ها، و کنترل بهره‌وری استفاده می‌کند. این متدولوژی معمولاً به عنوان یکی از روش‌هایی برای بهبود مداوم فرآیندها در سازمان‌ها و کسب‌ و کارها به کار گرفته می‌شود.

وقتی در مورد بهبود فرایند شش سیگمای ناب صحبت می‌کنیم، رویکرد ناب(Lean approach) و متدولوژی شش سیگما(Six Sigma) می‌توانند در کنار یکدیگر کار کنند زیرا نقطه‌های مشترکی دارند.

ولی نباید این دو مفهوم را با هم اشتباه گرفت یا حتی بهبود فرایند شش سیگمای ناب را به این دو متدولوژی تجزیه کرد و در نهایت هم یکی از آن‌ها را به درستی به کار نگرفت.

در این مطلب، تفاوت‌های کلیدی رویکرد ناب و متدولوژی شش سیگما ذکر شده و نشان داده شده است که این دو روش تحلیل فرایندها دقیقاً بر چه اساسی عمل می‌کنند و راه‌های بهبود آن‌ها بیان شده است.


فرآیند بهبود شش سیگمای ناب

تفاوت این روش‌ها: اتلاف کمتر در مقابل کیفیت بیشتر

روش‌های بهبود فرایند شش سیگما و ناب، چند تفاوت ساده دارند. اما در هنگام استفاده از آن‌ها باید به یک نکته حیاتی توجه کرد.

حتی می‌توان گفت که، علی‌رغم این تفاوت، متدلوژی‌های شش سیگما و ناب مکمل یکدیگر هستند.

هدف روش ناب این است که با کاهش فاصله زمانی بین فعالیت‌ها، فرآیندها را سبک‌تر و سریع‌تر کند.

از آنجایی که فرآیندها به صورت چرخه‌های تولید انجام می‌شوند، با کاهش زمان بین کارها این چرخه‌ها سریع‌تر می‌شوند و در فاصله زمانی مشابه، تعداد تکرار آن‌ها بیشتر می‌شود.

برای دستیابی به این هدف، روش ناب به دنبال حذف اتلاف است که در بخش‌های بعدی، جزئیات بیشتری از آن ارایه شده است.

هدف متدلوژی شش سیگما این است که نقایص را حذف و کیفیت و خدمات مشتریان را بهبود بخشد.


پنج گام روش 6 سیگما

تا اینجا متوجه شدیم که روش 6 سیگما عیب‌ها را کاهش داده و از بالا بودن سطح کیفیت اطمینان حاصل شود. ولی از کجا باید شروع کرد؟

متدولوژی شش سیگما با تعریف نقطه‌هایی که بیشترین نیاز به رفع خطاها و عیب‌ها را دارند شروع می‌شود و به گام‌های بعدی می‌رود.

  • تعریف: مشخص شود که کدام فرایندهای شرکت بیشتر به زنجیره تولید ارزش اضافه می‌کنند و باید بیشترین کیفیت ممکن را داشته باشند.
  •  اندازه گیری: عملکرد این فرایندها، بدون تعصب و با قابلیت اطمینان بالا اندازه‌گیری شود.
  • تحلیل: اطلاعات جمع‌آوری شده تحلیل گردد تا منشاء ناهنجاری‌ها مشخص و بتوان فرصت‌های بهبود تعریف شود.
  •  بهبود: با بهینه‌سازی فرآیند، عیب‌ها رفع و از وقوع آن‌ها جلوگیری شود.
  •  کنترل: به طور پیوسته چک شود که بهبودهای ایجاد شده چقدر نتایج مطلوب داشته‌اند و فرصت‌های جدید برای بهینه‌سازی بررسی شود.

بدون شک، تمرین کردن فرآیند شش سیگمای ناب با کارمندان به طریق مکمل می‌تواند نتایج رضایت بخشی داشته باشد.

و اگر برای طراحی این فرایندها به صورت چابک و دقیق از ابزار BPMN استفاده شود، این فرآیندها به مراتب بهتر خواهند بود.(مطالعه مقاله استاندارد BPMN)

مثال برای شش سیگما

حال که با تعریف و گام‌های روش 6 سیگما آشنا شدیم ، در ادامه به بررسی یک مثال برای شش سیگما می‌پردازیم .

فرض کنید شما یک کارخانه تولیدی دارید که تولید قطعات الکترونیکی انجام می‌دهد. شما می‌خواهید کیفیت محصولات خود را افزایش دهید و تعداد عیب‌ها را کاهش دهید. با استفاده از شش سیگما، شما می‌توانید فرآیندهای تولید را بهبود بخشیده و عیب‌های موجود را کاهش دهید.

به عنوان مثال، با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های شش سیگما، شما می‌توانید مشکلات موجود در فرایند تولید را شناسایی کرده و ریشه‌های آن‌ها را بررسی کنید. سپس با اعمال تغییرات مشخص و اجرای فرآیندهای بهینه‌تر، می‌توانید به کاهش عیب‌ها و بهبود کیفیت محصولات خود بپردازید.

به این ترتیب، با استفاده از شش سیگما، شما قادر خواهید بود تا بهبود مستمری در عملکرد و کیفیت محصولات خود داشته باشید و همچنین، هزینه‌ها را کاهش دهید و مشتریان خود را راضی نگه دارید.

پیاده‌سازی شش سیگما

پیاده‌سازی شش سیگما یک فرآیند سیستماتیک است که برای بهبود عملکرد و کاهش واریانس در فرآیندها استفاده می‌شود. در اینجا چند مرحله کلیدی برای پیاده‌سازی شش سیگما را بررسی می‌کنیم:

۱. تعیین هدف

در این مرحله، هدف اصلی برای بهبود فرآیند مشخص می‌شود. این هدف باید با اهداف کلان سازمان همخوانی داشته باشد و به صورت کمی و قابل اندازه‌گیری باشد.

۲. اندازه‌گیری وضعیت فعلی

در این مرحله، وضعیت فعلی فرآیند مورد بررسی قرار می‌گیرد و داده‌های مربوط به آن جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات به منظور ارزیابی عملکرد فرآیند و تعیین سطح واریانس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. تحلیل علل

در این مرحله، عوامل و علل موجب واریانس در فرآیند شناسایی می‌شود. این شناسایی شامل استفاده از ابزارهای آماری و تحلیل داده‌ها می‌شود تا عوامل اصلی موثر بر فرآیند شناسایی شوند.

۴. طراحی تغییرات

در این مرحله، راه‌حل‌هایی برای کاهش واریانس و بهبود فرآیند پیشنهاد می‌شود. این راه‌حل‌ها بر اساس تحلیل علل و عوامل موجب واریانس طراحی می‌شوند و باید قابل اجرا و قابل اندازه‌گیری باشند.

۵. اجرا و پیگیری

در این مرحله از پیاده سازی و اجرای 6 سیگما ، راه حل‌های پیشنهادی اجرا می‌شوند و عملکرد فرآیند پس از اجرا نظارت می‌شود. همچنین، نتایج بهبود و کاهش واریانس با استفاده از شاخص‌های کیفیت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.(مطالعه مقاله شاخص‌های تحلیل فرآیند)

نتیجه‌گیری

پیاده‌سازی شش سیگما به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بهبود مستمری در فرآیندها داشته باشند و بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود را ارائه دهند. این فرآیند نیازمند تعهد و همکاری اعضای تیم و مدیریت سازمان است تا به نتایج مطلوب دست یابند

نمودار و جدول شش سیگما

نمودار شش سیگما یک نمودار آماری است که نشان می‌دهد چگونه واریانس در فرآیند مورد بررسی از سطح معقولی خارج شده است و چگونه با اعمال تغییرات مدنظر، واریانس را به سطح مطلوبی برمی‌گرداند. این نمودار معمولاً شامل یک خط مرکزی (معیار) و شش شاخص نوارهای استاندارد  است که وضعیت فعلی و آینده فرآیند را نشان می‌دهد.

نمودار شش سیگما برای مدیران و تیم‌های پروژه بسیار مفید است، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا وضعیت فعلی و پیشرفت فرآیند را به صورت واضح و قابل فهم مشاهده کنند. همچنین، با استفاده از این نمودار، تیم‌ها می‌توانند تصمیم‌های موثرتری در مورد اعمال تغییرات و بهبودهای لازم بگیرند.

مرحله توضیحات
تعیین هدف مشخص کردن هدف اصلی برای بهبود فرآیند و اطمینان از انطباق آن با اهداف کلان سازمان.
اندازه‌گیری وضعیت فعلی جمع‌آوری داده‌های مربوط به فرآیند و تعیین سطح واریانس موجود در آن.
تحلیل علل شناسایی و تحلیل عوامل و علل موثر بر واریانس فرآیند با استفاده از ابزارهای آماری و تحلیل داده‌ها.
طراحی تغییرات پیشنهاد راه‌حل‌هایی برای بهبود فرآیند براساس تحلیل علل و عوامل موجب واریانس و ارزیابی قابلیت اجرا و اندازه‌گیری آن‌ها.
اجرا و پیگیری اجرای راه‌حل‌های پیشنهادی و نظارت بر عملکرد فرآیند پس از اجرا به منظور اطمینان از بهبود مستمر و کاهش واریانس.

eBPM در شبکه های اجتماعی