شاید در نگاه اول تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار چندان مهم به نظر نرسد. از طرف دیگر، پذیرش تنوع فرهنگی در محیط کار اولین گام اساسی برای کسب و کارهایی است که میخواهند در مقیاس بین المللی رقابتی داشته باشند. اما توجه داشته باشید که تنوع فرهنگی در هر سازمانی میتواند مشکلزا یا سبب رشد آن سازمان شود. اگر مزایای تنوع فرهنگی را کنار بگذاریم، لزوما چالشهای کار فراتر از مرزها، فرهنگها و زبانها است.
صحبت ما معطوف بر این نیست که قومیت و فرهنگ خاصی بهترین است بلکه تاکید میکنیم که تنوع فرهنگی و نقش آن بر بهبود فرایند کسب و کار باید بررسی شود. به لطف فضای اینترنت، اکنون میتوانیم به راحتی یک بیزنس بینالمللی راهاندازی کنیم. پس ماموریت ما این است که دانشآموزان خود را برای پیشرفت در یک محیط تجاری سریع، غیرقابل پیش بینی و اساسا بینالمللی آماده کنیم. همانطور که دانش آموزان ما به رهبران جهانی تجارت فردا تبدیل میشوند، مطمئنا میتوانند انتظار داشته باشند که با این ۱۳ مزیت و چالش کلیدی تنوع فرهنگی در محل کار روبرو خواهند شد.
۱.مزیت: دیدگاههای فرهنگی متنوع میتوانند خلاقیت و نوآوری را شکوفا کنند.
فرهنگ ما بر نحوه نگاه ما به جهان تأثیر میگذارد. دیدگاههای گوناگون همراه با تجربیات شخصی و حرفهای گسترده یک تیم میتواند دیدگاههای جدیدی را ارائه دهد که همکاران را ترغیب میکند تا محل کار و مشتریان را متفاوت ببینند.
تحقیقات نشان میدهد که تنوع افکار باعث پرورش خلاقیت و نوآوری میشود، به حل مشکلات و رفع نیازهای مشتری به روشهای جدید و هیجانانگیز کمک میکند. برای مثال، غول لوازم آرایشی L’Oréal موفقیت چشمگیر خود در بازارهای نوظهور را به تیمهای توسعه محصول چندفرهنگی خود نسبت میدهد. پس گاهی اوقات بهبود مستمر فرایند کسب و کار با توجه تنوع فرهنگی بسیار آسانتر صورت میگیرد.
صداها، دیدگاهها و شخصیتهای متعددی که از یکدیگر جدا میشوند، میتوانند باعث ایجاد تفکر خارج از چارچوب شوند. با ارائه بستری برای تبادل آزاد ایدهها، کسب و کارها میتوانند از بزرگترین مزایای تنوع فرهنگی در محل کار بهرهمند شوند. یک مطالعه اخیر از فوربس این مفهوم را تکرار کرد و نتیجه گرفت که بهترین راه برای اطمینان از توسعه ایدههای جدید از طریق نیروی کار توجه به تنوع فرهنگی در کسب و کار است. برخی کارخانه ایران فقط نیرویی استخدام میکنند که سوءپیشینه داشته باشد. همین اقدام میتواند تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار را اثبات کند.
۲.مزیت: دانش و بینش بازار محلی باعث رقابتی تر و سودآورتر شدن یک تجارت میشود
نیروی کار چندفرهنگی میتواند به یک سازمان در هنگام گسترش به بازارهای جدید برتری مهمی بدهد. اغلب، یک محصول یا خدمات باید برای موفقیت در خارج از کشور یا حتی داخل کشور تطبیق داده شود. درک قوانین، مقررات و آداب و رسوم محلی، همچنین چشمانداز رقابتی، میتواند به رشد یک کسب و کار کمک کند. علاوه بر این، ارتباطات محلی، مهارتهای زبان مادری و درک فرهنگی میتواند توسعه تجارت بین المللی را به طور تصاعدی تقویت کند.
به عنوان مثال، در برخی موارد لباسهای براساس قومیت یک منطقه به بازار عرضه میشود و تولیدکننده میبایست به ارزشها و جزئیات آن لباس اهمیت دهد. به همین سادگی، تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار پوشاک را میتوان طوری برنامه ریزی کرد که در نهایت رشد چشمگیری را تجربه کند.
از طرف دیگر، رقابتیتر بودن در نهایت به معنای سودآوری بیشتر است. Diversity Inc سالانه ۵۰ شرکت برتر از متنوعترین شرکتها را شناسایی میکند و موفقیت آنها را در مقایسه با بازار گستردهتر میسنجید. همچنین تحقیقات اخیر مک کینزی بر این واقعیت تأکید میکند که تنوع فرهنگی برای کسب و کار مفید است. در واقع، آمار نشان میدهد که شرکتهای دارای تنوع قومیتی ۳۵ درصد بیشتر احتمال دارد که بازده مالی بالاتر از میانگین صنعت ملی داشته باشند.
۳.مزیت: حساسیت فرهنگی، بینش و دانش محلی به معنای کیفیت بالاتر و بازاریابی هدفمند است.
درک متقابل فرهنگی، همراه با دانش بازار محلی به تولید استراتژی و بازاریابی مؤثرتر کمک میکند. به عنوان مثال، وقتی میخواهیم یک مقاله به زبان انگلیسی را در وب سایتهای ایرانی منتشر کنیم، باید به فرهنگ ایران توجه داشته باشیم. بسیاری از اصلاحات برای ما معنا ندارد یا با فرهنگ ما کمتر مغایرت دارد.
دانش و بینش خاص بازار در مورد تصاویر و طراحی آنها نیز بسیار ارزشمند است. چیزی که ممکن است در یک بیلبورد برای یک شرکت بریتانیایی به خوبی کار کند، ممکن است در جای دیگری مانند ایران شکست بخورد یا توهین به حساب بیاید. یک آگهی چاپی به یاد ماندنی مک دونالد در فنلاند ممکن است به صورت محلی هوشمندانه در نظر گرفته شود اما توسط مخاطبان توریست گیج کننده و حتی عجیب و غریب به نظر برسد.
یک اشتباه بزرگ در امر بازاریابی نادیده گرفتن تنوع فرهنگی در یک سازمان است که میتواند صدمات جبران ناپذیری را به یک برند یا کسب و کار بین المللی وارد کند. هر چند امروزه شرکتهای زیادی در ایران برای گسترش کسب و کار خود در کشورهای خارجی تلاش میکنند و نباید چالشهای تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار را نادیده بگیرند.
۴.مزیت: بهترین استعدادها زمانی جذب میشوند که مجموعه تنوع فرهنگی در سازمان اجازه ورود داشته باشد.
نتایج یک نظرسنجی نشان داد که بهترین استعدادها زمانی وارد یک سازمان میشود که تنوع فرهنگی را در هنگام ارزیابی استخدام نیروهای جدید در نظر بگیریم. در یک بازار کار رقابتی جهانی، نشان دادن اینکه کسب و کار شما برای ایجاد یک محیط چندفرهنگی و فراگیر سرمایهگذاری شده است، میتواند شما را در بین رقبا سرآمد کند. اضافه کردن گزینه تنوع فرهنگی به بخش مهمی از فرآیند استخدام سبب میشود تا زمینه شکوفایی استعداد سازمان و کارکنان شما گسترش پیدا کند.
نه تنها استخدام نیرو با تنوع فرهنگی به کسب و کار شما کمک میکند تا در بین رقبا یک مزیت پیدا کنید بلکه این امر سبب میشود نیروها را برای زمان بیشتری در مسیر پیشرفت سازمان نگه دارید. تحقیقات نشان میدهد که تنوع فرهنگی از جمله جنسیت، مذهب و قومیت، هزینههای مربوط به جابجایی و استخدام نیروی جدید را کاهش میدهد.
یک سازمان با تنوع فرهنگی میتواند این احساس را به کارکنان خود منتقل کند که به خاطر فرهنگشان مورد احترام و ارزش قرار گرفتهاند و همین امر به احتمال فراوان میزان وفاداری به سازمان را افزایش میدهد. این موضوع به نوبه خود احترام متقابل را در بین همکارانی تقویت میکند که فرهنگ، دیدگاهها و تجربیات متنوع اعضای تیم خود را نیز ارزش میدهند. فضای فراگیر همکاری بین فرهنگی راهی عالی برای پیوند دادن همکاران و تیمها در سراسر تجارت است.
۵.مزیت: مجموعه مهارتهای متنوع به سازمان اجازه میدهد تا طیف وسیعتری از محصولات و خدمات را ارائه دهد
شرکتها با استفاده از مجموعهای از استعدادهای متنوع فرهنگی، از استخدام افراد حرفهای با طیف وسیعی از مهارتها سود میبرند. شرکتهای بین المللی میتوانند با استفاده از مهارتها و تجربهای که کارمندان بینالمللی خود به شرکت ارائه میدهند، به دامنه خدمات خود بیفزایند.
پایگاه مهارتهای گستردهتر و ارائه محصولات و خدمات بالقوه متنوعتر میتواند به کسب و کار شما کمک کند تا از مزیت رقابتی سازگاری برخوردار شود. در محیط بیثبات و نامطمئن کسب و کار جهانی امروز، سازمانهای زیرک و سازگار آنهایی هستند که آگاهانه و هدفمند پیشرفت میکنند.
سازگاری به معنای برنامهریزی، توسعه و اجرای سریعتر و مؤثرتر است. یک شرکت با تنوع فرهنگی و شناختی میتواند سریعتر فرصتها را در بازار تشخیص دهد. همچنین بینش و تجربه جهانی(یا بازار خاص) برای کمک به یک محصول جدید یا سازگار برای مقابله با تغییر رفتار مصرف کننده و کسب موفقیت موثر خواهد بود.
۶.مزیت: تیمها با ویژگی تنوع فرهنگی مولدتر هستند و عملکرد بهتری دارند
طیفی از تجربه، تخصص و روشهای کاری که یک محل کار متنوع ارائه میدهد، میتواند ظرفیت حل مسئله را افزایش داده و منجر به بهرهوری بیشتر شود. در واقع، مطالعات نشان دادهاند که سازمانهایی با تنوع فرهنگی مناسب، هم شادتر و هم بهرهورتر هستند.
تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار درنهایت میتواند به سادهتر اجرا شدن کارها کمک کند و این امر سبب میشود تا یک کسب و کار نسبت به وضعیت موجود احساس رضایت داشته باشد. از سوی دیگر، تنوع فرهنگی میتواند رقابت سالمی را ایجاد کند و تیم را به شیوهای مثبت برای دستیابی به بهترین حالت خود هدایت کند. این فضای رقابت سالم میتواند منجر به بهینهسازی فرآیندهای شرکت برای بهره وری بیشتر شود.
۷.مزیت: فرصت بیشتری برای رشد شخصی و حرفهای کارکنان وجود دارد
اساسا، یک کسب و کار که از ویژگی تنوع فرهنگی بهره میبرد، متخصصان با استعداد، جاه طلب و باتجربه را جذب میکند که از فرصت رشد شخصی و حرفهای نهایت استفاده را خواهند کرد.
کار کردن در میان فرهنگها میتواند تجربهای واقعا غنی باشد و به دیگران امکان میدهد درباره دیدگاهها و سنتهای سراسر ایران یا حتی بین المللی بیاموزند. ارتباط برقرار کردن با شباهتها و تفاوتها میتواند به شما کمک کند تا به یک کارمند حرفهای تبدیل شوید، از تعصبات یا یک جهانبینی قوم مدارانه دست بردارید، عملی که ارزش فزایندهای دارد.
مجموعه متنوعی از همکاران میتواند از نظر حرفهای نیز باارزش باشد و شما را در معرض مهارتها و رویکردهای جدید کار قرار میدهد و شبکهای حرفهای ایجاد میکند که میتواند حرفه شما را در مسیرهای جدید هیجانانگیز یا حتی خارج از کشور سوق دهد.
۸.چالش: ممکن است همکارانی از برخی فرهنگها کمتر اجازه دهند پیامشان شنیده شود
با این حال، وجود تنوع فرهنگی در یک سازمان کافی نیست و محیط کاری باید طوری باشد که برای اظهارنظر و ظرفیتهای دیگر سازمان آمادگی لازم احساس شود. بدین ترتیب، همه اعضای تیم احساس قدرت برای مشارکت دارند. این موضوع میتواند به ویژه برای همکارانی مودب یا متواضع چالش برانگیز باشد. به عنوان مثال، متخصصان کشورهای آسیایی مانند ویتنام یا ژاپن ممکن است احساس راحتی کمتری در صحبت کردن یا به اشتراک گذاشتن ایدهها داشته باشند، به خصوص اگر در تیم جدید باشند یا در یک نقش جوانتر باشند. این تواضع تنها مخصوص کشورهای شرقی نیست و در ایران نیز زیاد با این افراد برخورد کردهایم.
در مقابل، برخی اوقات با مدیران یا همکاران قاطع برخورد میکنیم که بر سلسله مراتب سازمانی تأکید دارند و این افراد ممکن است تمایل بیشتری به صحبت در جلسات یا مذاکرات داشته باشند، در حالی که دیگران این کار را نمیکنند.
۹.چالش: همکاری بین تیمهای چندفرهنگی در مواجهه با تعصب یا کلیشههای فرهنگی منفی می تواند دشوار باشد.
در حالی که تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار یک دارایی با ارزش است، تقویت یکپارچگی بین تیمها برای جلوگیری از کار کردن کارکنان در انزوا و محدود کردن انتقال دانش نیز مهم است. گاهی وارد یک سازمان در ایران میشویم و دو همکار در اتاق مشاهده میکنیم، طوری با یکدیگر برخورد میکنند که انگار جنگ خونی بین آنها راه افتاده است. همین موضوع میتواند رضایت مشتری را کاهش دهد.
غلبه بر این موضوع میتواند چالشی برانگیز باشد، به ویژه اگر تعصبات اساسی بین فرهنگها وجود داشته باشد که آنها را کمتر تمایل به همکاری با یکدیگر میکند. کلیشههای فرهنگی منفی میتواند به طور جدی برای روحیه شرکت مضر باشد و بر بهره وری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اختلافاتی که در فوتبال استانها شاهد هستیم که میتواند گاهی اوقات در محیط کار این اختلافات رخنه کند و تاثیرگذار باشد.
اگرچه همه کلیشهها لزوما منفی نیستند مانند این تصور که آمریکاییها اعتماد به نفس دارند یا آسیاییها باهوش هستند. همه سادهسازیهایی هستند که میتوانند در محل کار محدودکننده یا تفرقهانگیز باشند و در حالی که تعصب آشکار یا کلیشهسازی یک نگرانی جدی است، سوگیریهای فرهنگی ریشهدار و ناخودآگاه میتواند چالش دشوارتری برای غلبه بر تنوع فرهنگی محیط کار باشد. گاهی اوقات، کمی شوخطبعی بهترین راه برای پراکنده کردن احساسات منفی است.
۱۰.چالش: ارتباطات حرفهای میتواند در زبانها و فرهنگها اشتباه تفسیر شود یا درک آن دشوار باشد.
در حالی که ارتباطات باکیفیت کلید بازاریابی و موفقیت مؤثر هستند، ممکن است خطر واقعی از بین رفتن ارتباطات بین همکاران چندفرهنگی نیز وجود داشته باشد. موانع زبانی تنها یک چالش است. حتی در دفتری که همه به زبان شیرین کردی صحبت میکنند، درک طیفی از لهجهها یا درک استفاده از اصطلاحات بومیزبان میتواند دشوار باشد.
علاوه بر این، ارتباطات بین فرهنگی مؤثر به چیزی بیشتر از کلمات گفته شده خلاصه میشود. ارتباطات غیرکلامی بخشی ظریفی از تعامل فرهنگی است که میتواند منجر به سوء تفاهم یا حتی توهین بین اعضای تیم از استانهای مختلف شود. چیزهایی مانند سطوح راحت فضای فیزیکی، برقراری یا حفظ تماس چشمی و نوع دست دادن، همگی میتوانند در بین فرهنگها بسیار متفاوت باشند.
۱۱.چالش: قوانین استخدامی و هزینه انطباق با الزامات محل کار میتواند چالش برانگیز باشد
با وجود مزایای تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار؛ استخدام استعدادهای جدید میتواند یک چالش برای بخش منابع انسانی باشد. اگر بخواهیم به این چالش بینالمللی نگاه کنیم، روند پیچیده قوانین استخدامی و الزامات ویزا برای کارکنان بین المللی مطرح است. الزامات و مقررات در هر کشور و بین کشورها متفاوت است و میتواند به طور مکرر تغییر کند.
فراتر از ویزا، تسهیلات بیشتر برای استخدام و حفظ نیروی کار از نظر تنوع فرهنگی باید در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، فراهم کردن فضایی آرام برای نماز میتواند محیط کار را برای کارکنان با طیف وسیعی از اعتقادات و همچنین با در نظر گرفتن اعیاد مختلف فرهنگی یا مذهبی، پذیرا و فراگیرتر کند. البته، این ملاحظات و تسهیلات گاهی اوقات میتواند یک هزینه اضافی و همچنین یک چالش لجستیکی باشد.
۱۲.چالش: درک متفاوت از آداب حرفه ای چالش برانگیز است
همکاران از فرهنگهای مختلف نیز میتوانند نگرشها، ارزشها، رفتارها و آداب متفاوتی را در محل کار به همراه داشته باشند. این رفتارها میتوانند در یک محیط حرفهای متنوع غنی و حتی مفید باشند اما از طرف دیگر، رفتارها میتوانند باعث سوء تفاهم یا احساسات بد بین اعضای تیم شوند.
به عنوان مثال، انتظار رسمی(یا غیر رسمی بودن نسبی)، سلسله مراتب سازمانی و حتی ساعات کاری میتواند در بین فرهنگها تضاد داشته باشد. در جایی که یک همکار ژاپنی ممکن است برای ترک کار قبل از مدیر خود(یا در واقع، هر شخص دیگری) حرکت مناسب نباشد، ممکن است یک متخصص سوئدی به یک روز کاری ۶ ساعته عادت کند. علاوه بر این، رویکردهای مختلف به وقت شناسی، رویارویی یا برخورد با تعارض میتواند یک مسئله را ثابت کند. البته مصداق بارز این موضوع در سازمانهای ایرانی هم دیده میشود.
۱۳.چالش: سبکهای کاری متضاد در بین تیم ها وجود دارد
با این حال، سبکهای کاری و نگرش نسبت به کار میتواند بسیار متفاوت باشد که منعکس کننده ارزشهای فرهنگی و ترکیب تفاوتها است. اگر افکار به رسمیت شناخته نشده باشد، رویکردهای متناقض در کار میتوانند بهرهوری را کاهش دهند. حتی گاهی اوقات رویکرد یک سازمان با سازمان دیگر کاملا متفاوت است و هماهنگ شدن با آن کاری چندان سادهای نیست.
به عنوان مثال، رویکردهای کار تیمی و همکاری میتواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. برخی از فرهنگها، از جمله بسیاری از فرهنگها در خود کشورمان، هنگام تلاش برای رسیدن به یک هدف، به نظر جمعی اهمیت میدهند. در حالی که دیگر کشورها مانند آلمان یا حتی برخی از سازمانها در ایران، بر استقلال فرد تاکید دارند. به همین ترتیب، تاکید بر نظم، دقت و سازماندهی در محل کار در مقابل انعطافپذیری و خودانگیختگی نیز میتواند منعکس کننده ارزشهای فرهنگی اساسی باشد.
سخن پایانی
تنوع فرهنگی و نقش آن در بهبود فرایند کسب و کار مزایا و چالشهای خاص خود را داراست که در این مطلب بخشی از آنها را با یکدیگر بررسی کردیم. این چالشها و مزایا منحصر به ایران نیست و تمام جهان با آن موجه هستند. لازم به ذکر است که شما برای ارتقای دانش خود میتوانید محصولات مدیریت فرایند کسب و کار را مطالعه کنید. اگر سازمان هستید، برای مشاوره مدیریت فرایند کسب و کار با کارشناسان ما تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
آیا جنبههای مثبت یا منفی تنوع فرهنگی به خصوص در محیط کار را تجربه کردهاید؟ آیا تنوع فرهنگی بر زندگی حرفهای امروز شما تأثیر میگذارد؟ در قسمت نظرات تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
