انواع رویداد در BPMN
انواع رویداد در BPMN چیست ؟ در این مقاله eBPM قرار است تا در مورد این موضوع مهم باهم صحبت کنیم. ابتدا از مفاهیم اولیه شروع خواهیم کرد تا دید بهتری از انواع رویداد در BPMN داشته باشید.
رویداد در BPMN چیست؟
یک رویداد، یک عنصر مدلسازی پرکاربرد در ترسیم نقشه فرایندهای کسب و کار BPMN است که نشانگر آن چیزی است که در طول یک فرآیند اتفاق میافتد. در BPMN رویدادها با شکل دایره نمایش داده میشوند. رویدادها نشاندهنده وقوع رخدادی در شروع، پایان یا در طول یک فرآیند هستند و از این جهت، تعریف یک رویداد با یک کار یا فعالیت متفاوت است.
انواع رویدادها در مدلسازی فرایند کسب و کار
رویدادهایی که در ابتدای فرآیند رخ میدهند، رویداد شروع نامیده می شوند (با خط دور نازک) و هر فرآیند با یک رویداد آغاز میشود.
رویدادهایی که در میانه فرآیند (بین فعالیتها) رخ میدهند، رویداد میانی نامیده می شوند (با دو خط باریک نمایش داده میشوند).
رویدادهایی که در پایان فرآیند رخ میدهند، رویداد پایان نامیده میشوند و هر فرآیند حداقل یک رویداد پایانی دارد (با یک خط ضخیم نمایش داده میشود).
قبل از شروع مطالعه این مقاله پیشنهاد میشود تا در مورد مدلسازی فرایند کسب و کار BPMN بیشتر مطالعه کنید.
مثالی از نمودار BPMN ساده همراه با برخی رویدادها
تفاوت میان رویداد مرزی، رویداد متوقف کننده، رویداد غیرمتوقف کننده، رویداد دریافت کننده، رویداد پرتاب کننده
رویداد مرزی رویدادی است که روی مرز فعالیت نشان داده میشود که میتواند در هر زمانی که کار یا فعالیت مربوطه انجام میشود، راهاندازی یا پرتاب شود. به عبارت دیگر، رویداد مرزی نوعی رویداد میانی است.
در مثال زیر، یک رویداد مرزی از نوع زمانسنج نشان داده شده است. برخی از رویدادهای مرزی مبتنی بر زمان هستند در حالی که برخی دیگر مبتنی بر شرایطی هستند که باید “برقرار” باشند تا آن شاخه از جریان ادامه یابد.
رویداد متوقف کننده در مقابل غیرمتوقف کننده در BPMN
مفهوم رویدادهای غیرمتوقفکننده در استاندارد BPMN2.0 معرفی شده است. مفهوم رویداد متوقفکننده و غیرمتوقفکننده صرفاً در خصوص رویدادهای میانی، به ویژه رویدادهای میانی مرزی بکار میرود. به این ترتیب، رویدادهای مرزی را میتوان به دو نوع متوقفکننده و غیرمتوقفکننده تقسیم کرد زیرا رویدادهای مرزی با عناصر جریان مرتبط هستند و میتوانند به گونهای طراحی شوند که موجب متوقفسازی عملکرد معمول آنها شوند. رویداد متوقفکننده را با خط ممتد و رویداد غیرمتوقفکننده را با خط چین نمایش میدهیم.
یک رویداد متوقفکننده (خط ممتد) بیشتر از یک رویداد غیرمتوقفکننده (خط چین) کاربرد دارد و همانطور که از نام آن پیداست، پس از شروع آن، کار فعلی متوقف شده و جریان کنترل در مسیر جدید ادامه می یابد.
یک رویداد زمانسنج غیرمتوقفکننده که به مرز زیرفرایند الف متصل شده، موجب توقف فرایند نمیشود. زیفرایند الف تکمیل میشود و جریان به سمت زیرفرایند ب ادامه می یابد؛ گرچه یک جریان موازی از رویداد زمانسنج غیرمتوقفکننده به فرایند مدیریت مهلت زمانی ایجاد میشود.
رویدادهای پرتاب و دریافت کننده در BPMN
همانطور که پیشتر ذکر شد، در BPMN سه نوع رویداد وجود دارد. رویداد شروع، رویداد میانی و رویداد پایان. این رویدادها ممکن است یکی از حالتهای دریافتکننده و پرتابکننده را اتخاذ کنند:
- رویدادهای دریافتکننده رویدادهایی هستند که یک راهانداز مشخص دارند. پس از فعال شدن یا روشن شدن راه انداز، این رویدادها شروع به کار می کنند.
- رویدادهای پرتابکننده راهاندازهایی برای رویدادهای دریافتکننده هستند و منشأ راهاندازی آنها فرایند است.
خلاصه ای از رویدادها و نشانگرها
انواع مختلفی از رویدادها ممکن است در یک فرآیند کسبوکار نمایش داده شوند و BPMN میتواند از اکثر آنها پشتیبانی کند. در مجموع، BPMN 2.0 بیش از 60 نوع مختلف رویداد را پشتیبانی میکند.
- رویداد شروع (یک خط)، رویداد میانی (دو خط)، یا رویداد پایان (خط ضخیم): مرز بیرونی رویداد ممکن است یک دایره منفرد، یک دایره دوتایی یا یک حلقه پر باشد.
- نشانگرهای داخلی (نمادهای تعبیه شده در دایره): اغلب اوقات، یک نماد یا “نشانگر” دیگر هم داخل دایره است که اطلاعات بیشتری در خصوص نوع رویداد ارائه میدهد.
- رویداد متوقفکننده (خط توپر) در مقابل غیرمتوقفکننده (خطچین): هر دو رویداد شروع و میانی را میتوان با دایرههای بیرونی به صورت خطوط توپر یا چین نشان داد. خطوط ممتد برای نمایش رویدادهای متوقفکننده استفاده میشود. اینها رویدادهایی هستند که بدون در نظر گرفتن اینکه آیا فعالیت به پایان رسیده باشد، در لحظه وقوع رویداد آغاز میشوند. خطچینها برای نمایش رویدادهای غیرمتوقفکننده استفاده می شود. این رویدادها زمانی استفاده میشوند که لازم است قبل از ادامه فرایند، فعالیت تکمیل شود.
- رویداد دریافتکننده (پر) در مقابل پرتابکننده (دارای نشانگرهای توخالی): ممکن است پر یا پر نشده باشد. نشانگرهای داخلی پر نشده برای تشخیص اینکه رویداد یک رویداد “گیرنده” است استفاده می شود. این بدان معنی است که رویداد منتظر دریافت اعلان است که اتفاقی افتاده است. نشانگرهای داخلی پر شده برای تشخیص اینکه رویداد یک رویداد “پرتاب” است استفاده می شود. این بدان معنی است که رویداد در آن نقطه از فرآیند تولید می شود.
شکل زیر انواع مختلف رویدادها را همراه با دستهبندیهای آنها نشان میدهد:
