انواع فرایند
انواع فرایند

انواع فرایند

فهرست مطالب :

انواع فرایند + طبقه‌بندی مدل‌های فرآیندی

در این مقاله، در مورد انواع فرایند و طبقه‌بندی انواع مدل‌های فرآیندی صحبت خواهیم کرد. همچنین در ادامه این مقاله برخی از دیدگاه‌ها را نیز در مورد انواع فرآیند مورد بررسی قرار خواهیم داد .

فرایند به مجموعه فعالیت‌های مرتبط و منطقی که به منظور تبدیل ورودی‌ها به خروجی‌های مورد نظر انجام می‌شود، گفته می‌شود. یک فرایند معمولاً دارای ورودی‌ها، فعالیت‌ها، خروجی‌ها و کنترل‌های مشخصی است که به ترتیب برای تحقق هدف مشخصی طراحی شده‌اند. قبل از مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود تا مقاله bpm چیست در مورد مدیریت فرایند کسب و کار را مطالعه کنید.

انواع مدل‌های فرایندی( اصلی ، پشتیبانی ، مدیریتی )

فرایندهای اصلی یک سازمان شامل فعالیت‌های اساسی و اصلی است که برای تولید محصولات یا ارائه خدمات اساسی به مشتریان انجام می‌شود. این فرایندها معمولاً مستقیماً به هدف اصلی سازمان مرتبط هستند و برای دستیابی به اهداف اصلی و استراتژیک سازمان لازم هستند.

فرایندهای پشتیبانی یک سازمان شامل فعالیت‌هایی است که برای حمایت از فرایندهای اصلی و ارتقاء عملکرد سازمان انجام می‌شوند. این فرایندها معمولاً بهبود کیفیت، کاهش هزینه‌ها، بهینه‌سازی عملیات و افزایش بهره‌وری را هدف قرار می‌دهند.

فرایندهای مدیریتی یک سازمان شامل فعالیت‌هایی است که برای کنترل، نظارت و رهبری سازمان انجام می‌شوند. این فرایندها شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت‌های سازمان برای دستیابی به اهداف و استراتژی‌های تعیین شده می‌شوند.

به طور خلاصه، فرایندهای اصلی برای تولید محصولات یا ارائه خدمات اساسی به مشتریان، فرایندهای پشتیبانی برای حمایت از این فرایندهای اصلی و ارتقاء عملکرد سازمان و فرایندهای مدیریتی برای کنترل و رهبری سازمان انجام می‌شوند.

4 نوع از دیدگاه‌های مختلف برای فرایندها

فرایند در کسب و کار از نگاه دیون پورت، مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی هستند که با یکدیگر ارتباط منطقی دارند و برای دستیابی به یک دستاورد مشخص در کسب و کار، انجام می‌شوند، تعریف می‌شود. مجموعه‌ای از فرایندها در کنار یکدیگر، یک سیستم کسب و کار را می‌سازند. فرایندها از دیدیگاه‌های مختلف طبقه‌بندی می‌شوند.


انواع فرایند از دیدگاه ISO 9001

فرایندهای مدیریت سازمان: این فرآیندها شامل مواردی نظیر طرح‌ریزی استراتژیک، تعیین خط مشی‌ها، تعیین اهداف، اطمینان از وجود ارتباطات داخلی، اطمینان از در دسترس بودن منابع، بازنگری مدیریت و … می‌باشند. مانند فرایند تدوین، تایید و تصویب برنامه جامع سازمان.

فرایندهای مدیریت منابع: این فرآیندها شامل مواردی که برای تامین منابع مورد نیاز برای تحقق اهداف و نتایج سازمان ضروری می‌باشند به عنوان مثال می‌توان از تعیین ماشین آلات، نیروی انسانی و سایر منابع مورد نیاز، تامین زیرساخت و نگهداری از زیرساخت را … نام برد. مانند فرایند تهیه و تنظیم بودجه.

فرایندهای تحقق محصول یا خدمات: این فرآیندها شامل تمامی مواردی است که برای دستیابی سازمان به خروجی محصول طرح‌ریزی شده است به عنوان مثال می‌توان از طراحی محصول، تولید محصول و … نام برد. مانند فرایند طرح‌ریزی پروژه توسعه و تکوین محصول جدید.

فرایندهای اندازه‌گیری، تحلیل و بهبود: این فرآیندها شامل مواردی نظیر اندازه‌گیری، جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل داده‌ها، اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه منجر به بهبود اثربخشی و کارایی می‌شوند. مانند فرایند ارزیابی اجرای برنامه عملیاتی( برای این قسمت پیشنهاد می‌شود تا مقاله‌های تحلیل کسب و کار و بهبود فرآیند BPI را مطالعه کنید.)


بیشتر بخوانید: 6 سیگما چیست


طبقه‌بندی انواع فرایند از دیدگاه دیوید هویل

فرایندهای ایجاد کننده تقاضا: مانند فرایند عرضه فروش گندم مازاد مصرف در بورس کالا

فرایندهای برآورده‌سازی تقاضا: مانند فرایند انعقاد قرارداد فروش کالای صادراتی

فرایندهای مدیریت منابع: مانند فرایند صدور و ثبت پلاک اموال

فرایند تدوین گزارش ارزیابی استراتژیک سازمان


بیشتر بخوانید: نرم افزار شرکت بازرگانی


 طبقه‌بندی انواع فرآیند از دیدگاهIATF 

فرایندهای مشتری محور COP: که تقاضا را ایجاد و یا برآورده سازی می‌نمایند. مانند فرایند گشایش اعتبار اسنادی

فرایندهای پشتیبانی SOP: که منابع مورد نیاز را تهیه می‌نمایند. مانند فرایند مدیریت تغییر شرایط یا ابطال خرید

فرایندهای مدیریتی MOP: که اهداف، استراتژی ها و … را مشخص می‌نماید. مانند فرایند پایش بازار جهانی کالاهای اساسی


انواع فرایند از دیدگاه پورتر

فرایندهای مدیریتی: آن دسته از فرآيندها كه به منظور هرچه بهتر شكل گرفتن دو دسته ديگر فرآيندی محقق می‌شوند. ارزش آفرينی اين دسته فرآيندها به صورت مستقيم نبوده و بلكه به صورت غيرمستقيم بر كيفيت دسته‌هاي ديگر موثر است

فرایندهای اصلی: آن دسته از فرآيندها كه به صورت مستقيم ارزش آفرينی می‌نمايند و مبين فلسفه وجودی سازمان می‌باشد. اين نوع فرآيندها معمولاً با مشتری سازمان در ارتباط بوده و به صورت End to End می‌باشد.

فرایندهای پشتیبانی: فرآيندهايی كه به منظور حمايت و پشتيبانی از فرآيندهای ماموريتی در سازمان جاری و ساری هستند و بدون آن‌ها فرآيندهای ماموريتی امكان فعاليت ندارند. مطالعه بیشتر در مورد زنجیره ارزش پورتر


طبقه‌بندی انواع فرایند از دیدگاه APQC

یکی از بهترین الگوها و چارچوب‌های دسته‌بندی انواع فرایندها در سازمان، مدل طبقه‌بندی فرایندی ارائه شده توسط مرکز بهره‌وری و کیفیت آمریکا است.

فرایندهای مدیریتی

فرایندهای اصلی

فرایندهای پشتیبانی


بیشتر بخوانید: چارچوب apqc

eBPM در شبکه های اجتماعی