تفاوت پروژه و فرایند چیست؟

راهنمای PMBOK پروژه را این گونه شرح می‌دهد:

«پروژه یک تلاش موقت برای ایجاد یک محصول، سرویس یا نتیجه منحصر به فرد است.»

• موقتی است و شروع و پایان ‌تعریف ‌شده دارد.
• منحصر به فرد است و تعهدی جدید در یک زمینه جدید محسوب می‌شود.

ویژگی‌های پروژه

• رویه، محصول یا سرویسی است که قبلاً وجود نداشته و می خواهد ارزش‌های جدیدی ایجاد کند.
• یک‌هدف برای دستیابی دارد و زمانی یک پروژه را می‌توان پایان یافته می‌دانست که آن هدف محقق گردد.
• به سیستم‌ها و ساز و کارهای جدید نیاز دارد.
• عملکرد، هزینه و زمان آن نامعلوم است.
• وقتی که برای بار اول مورد استفاده قرار می گیرد، ریسک بالاتری دارد.

مثال پروژه

فرآیند، عبارت است از انجام مداوم فعالیت‌هایی که منجر به تولید نتایج می‌شود و ارائه سرویس‌هایی که به ماندگاری کسب و کار کمک می‌کنند. فرآیندها مراحل سازمان یافته‌ای دارند. طبیعتاً فرآیند‌ها دائمی هستند و شامل تمام نقش های یک کسب و کار عادی می‌شوند. به بیان دیگر فرآیند مجموعه‌ای از یک سری فعالیت‌های مرتبط با هم که که در هر مرحله با مصرف یک یا چند منبع ورودی‌ها را به خروجی‌ها تبدیل می‌نماید این خروجی‌هابه عنوان ورودی‌ها ی سایر فرآیندها ارائه می‌گردد تا درنهایت به نتیجه نهایی یا یک هدف مشخص دست یابد.

تفاوت سیستم با فرایند

فرایند‌ها، تکرار شونده و ادامه‌دار هستند. می‌توان گفت هر فرایند ورودی‌ها و خروجی‌های مشخصی دارد و به صورت یک چرخه مدوّن از عملیات اجرایی هستند.

• به منظور ماندگاری کسب و کار مراحل، محصولات یا سرویس‌ها تکرار می‌شوند.
• دارای ‌اهداف چندگانه‌ هستند و این اهداف دائماً وضع می‌شوند.
•  عملکرد، هزینه و زمان آن مشخص است.
• از سیستم‌هایی که قبلاً ایجاد شده‌، استفاده می‌شود.
• در فرآیندها، در درجه اول وضع موجود حفظ می‌شود و در مراحل بعد اقدامات برای پیشرفت کار انجام می‌شود.
•  فرآیندها تغییری ایجاد نمی‌کنند، اما برای نگهداری و پایداری سیستم ضروری هستند.
• فرآیند‌ها برای پشتیبانی روزانه کسب و کار، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مدیریت فرایند

فرایند مدیریت پروژه

شباهت‌ پروژه و فرایند

• توسط نیروی انسانی انجام می‌شوند.
• نیاز به برنامه‌ریزی، کنترل و اجرا دارند.
• محدودیت منابع دارند.

تفاوت پروژه و فرایند

• فرایند یک جریان مداوم است، اما پروژه یک تلاش موقت محسوب می‌شود.
•  فرایند یک کار تکراری است، اما پروژه یک کار جدید است.
•  فرایند دارای خروجی تکرار شونده است، اما پروژه خروجی منحصر به فرد دارد.
• در فرایند وقتی به یک هدف می ‌رسیم اهداف جدید برمی گزینیم، اما پروژه با رسیدن به هدف پایان می‌پذیرد.

پروژه در مقابل فرایند

درک لیدو، نویسنده و استاد، پروژه‌ها و فرایندها را به روشی آسان تعریف کرده است. لیدو در کتاب خود با عنوان Startup Leadership، می‌گوید که پروژه‌ها کارهایی هستند که قبلاً هرگز انجام نداده‌اید، در حالی که فرایندها کارهایی هستند که مرتباً انجام می‌دهیم. یک پروژه در مورد ایجاد مسئله جدید یا اجرای یک تغییر است، در حالی که فرایندی برای ایجاد ارزش با انجام مکرر یک کار در نظر گرفته شده است.

در یک پروژه، ذینفعان که وظیفه و منابع خود را به همراه توافق تیم پروژه می توانند تغییر دهند اهداف و برنامه ها تغییر می‌کنند. فرآیندها گردش کار وضع موجود است و آنها فقط با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری قابل تغییر هستند. در عمل، برای هر فرایند موثر در کسب و کار، یک پروژه به منظور بهبود یا تغییر آن فرایند لازم است.

---

---

جمع‌بندی تفاوت پروژه و فرایند

در بحث تفاوت پروژه و فرایند می‌توان به این نکته اشاره کرد که پروژه‌ها برای ایجاد تغییر در نظر گرفته شده‌اند. در مقابل، فرایندها برای مقاومت در برابر تغییر طراحی شده‌اند زیرا آنها یک گردش کار قابل تکرار را ایجاد می‌کنند که همیشه باید دنبال شود و به طور مستمر با تکنیک‌های مدیریت فرایند و در صورت لزوم طی پروژه‌ای بهبود یا بازطراحی گردد.